Czujniki czadu i gazu – małe urządzenia, wielka różnica

Czym jest czad i dlaczego jest niebezpieczny?

Tlenek węgla jest nazywany „cichym zabójcą” i nie bez powodu. To bezbarwny, bezwonny i pozbawiony smaku gaz, który jest lżejszy od powietrza, dlatego łatwo unosi się w pomieszczeniach. Powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw jak węgiel, drewno, gaz czy olej, a do jego największych źródeł w naszych domach należą niesprawne piece, kominki, kotły gazowe, kuchenki gazowe czy podgrzewacze wody.

Dlaczego czad jest tak groźny? Nie można wykryć czadu za pomocą ludzkiego węchu lub wzroku, wiąże się z hemoglobiną wielokrotnie silniej niż tlen i prowadzi do niedotlenienia. W praktyce pierwsze objawy zatrucia (ból głowy, nudności, osłabienie) łatwo pomylić z przeziębieniem – aż do utraty przytomności.

Jak podaje Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, w 2024 roku odnotowano w Polsce 4 329 zdarzeń związanych z tlenkiem węgla, w których 52 osób straciło życie, a 1 334 zostało poszkodowanych¹. Te dane wstrząsają i pokazują, że problem jest realny, a czujność i prewencja są absolutnie niezbędne.

Jak chronić dom przed tlenkiem węgla (czadem)?

Podstawą jest regularne wietrzenie pomieszczeń i przeprowadzanie okresowych przeglądów instalacji grzewczych i wentylacyjnych. Jednak nawet to nie daje 100% gwarancji bezpieczeństwa. Kluczowym elementem ochrony jest instalacja czujnika czadu. To urządzenie, które dzięki zaawansowanej technologii jest w stanie wykryć nawet niewielkie stężenie tlenku węgla w powietrzu i włączyć głośny alarm, dając domownikom czas na reakcję i ucieczkę.

Jak wybrać dobry czujnik? 

Wybierając czujnik skorzystaj z przygotowanej przez nas checklisty:

• Alarm ≥ 85 dB – ma obudzić także w nocy.
• Długi czas pracy – nawet do 10 lat (zintegrowana bateria lub długowieczne zasilanie).
• Precyzyjny sensor – reakcja na niskie stężenia CO.
• Wyświetlacz (CO) – podgląd stężenia w czasie rzeczywistym.
• Certyfikaty i zgodność z normami – wybieraj sprawdzone marki.
• Dopasowanie do paliwa – gaz ziemny vs. LPG (w kuchni, kotłowni, garażu). 

Przykładami rozwiązań zabezpieczających są urządzenia Kidde (np. czujnik czadu z wyświetlaczem czy czujnik dymu z 10-letnią baterią) – modele z takimi funkcjami są dostępne w ofercie Plusa. 

Jakie są zasady zapobiegania pożarom w domu?

Pożar w domu to drugie, równie groźne niebezpieczeństwo, które nasila się w okresie, gdy częściej korzystamy z urządzeń grzewczych. Najczęstsze przyczyny to:

• przegrzane grzejniki i kominki
• pozostawione bez nadzoru świeczki
• zwarcie w instalacji elektrycznej
• nieodpowiednio składowane łatwopalne materiały

Ogień potrafi rozprzestrzeniać się błyskawicznie, a dym, który towarzyszy pożarowi, jest często bardziej niebezpieczny niż same płomienie. Dym zawiera toksyczne gazy, które mogą spowodować utratę przytomności w ciągu kilku sekund. Wczesne wykrycie pożaru to jedyna szansa na ewakuację wszystkich domowników.

Czujnik dymu – Twój osobisty strażak

Czujnik dymu to proste, ale niezwykle skuteczne urządzenie, które potrafi uratować życie. Działa na zasadzie wykrywania cząstek dymu w powietrzu, aktywując głośny alarm, który jest sygnałem do natychmiastowej ucieczki.

Aby czujnik dymu działał efektywnie, należy go prawidłowo zainstalować. Najlepiej umieścić go na suficie, w centralnym miejscu mieszkania lub korytarza, a także w każdej sypialni. Ważne jest, aby nie instalować go w kuchni, gdzie para wodna i dym z gotowania mogą wywołać fałszywe alarmy.

W ofercie Plus.pl dostępny jest czujnik dymu Kidde 10Y29, który jest wyposażony w uszczelnioną baterię litową, co gwarantuje 10 lat ciągłej pracy bez konieczności jej wymiany. To ogromna zaleta, która zapewnia spokój ducha na lata. 

Kompleksowa ochrona, czyli czujnik czadu + czujnik dymu

Pamiętaj, że czujnik czadu i czujnik dymu to dwa różne urządzenia, które wykrywają różne typy zagrożeń. Czujnik czadu nie wykryje pożaru, a czujnik dymu nie ostrzeże przed tlenkiem węgla. Pełne bezpieczeństwo zapewni Ci tylko instalacja obu urządzeń w kluczowych miejscach w domu. Taki duet stanowi skuteczną barierę ochronną, która może uratować życie Twoje i Twoich bliskich. Masz w domu gaz? Wówczas pomyśl również o czujniku gazu.

Gdzie zamontować czujniki?

• Czujnik czadu (CO): w pomieszczeniach ze źródłem spalania (piec/kocioł/kominek/podgrzewacz), na wysokości głowy, np. w sypialni czy salonie. Zachowaj dystans od źródeł pary (łazienka/kuchnia).
• Czujnik dymu: na suficie, w korytarzu, strefach komunikacji i sypialniach. Nie montuj nad kuchenką (fałszywe alarmy).

Jeśli masz w domu wspomniany już gaz ziemny (metan), pamiętaj, że jest lżejszy od powietrza, więc czujnik powinien być zamontowany wysoko, najlepiej przy suficie. Z kolei LPG (propan-butan) jest cięższy od powietrza, więc detektor musi być zamontowany nisko, około 30 cm nad podłogą (zgodnie z instrukcją producenta).

Ważne! Zawsze stosuj zalecenia producenta konkretnego modelu (różnice konstrukcyjne = różne zalecenia wysokości).

Obowiązek montażu czujników – co mówi rozporządzenie?

Znowelizowane rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków nakłada na właścicieli lokali mieszkalnych (w tym domów) obowiązek instalacji detektorów. W każdym lokalu musi znaleźć się co najmniej jeden autonomiczny czujnik dymu spełniający wymagania PN-EN 14604, a w pomieszczeniach, w których zachodzi spalanie paliw stałych, ciekłych lub gazowych (np. kotłownia, kuchnia z kuchenką gazową, łazienka z piecykiem) – co najmniej jeden autonomiczny czujnik tlenku węgla zgodny z PN-EN 50291-1. 

Przepisy te weszły w życie 23 grudnia 2024 r. dla nowo budowanych domów i mieszkań, a od 1 stycznia 2030 r. obejmą budynki już użytkowane. W praktyce oznacza to, że przy zakupie urządzenia warto sprawdzić na urządzeniu i w karcie produktu, czy ma deklarowaną zgodność z odpowiednią Polską Normą.

Twój bezpieczny dom w 5 krokach

1. Zrób plan: wskaż pomieszczenia ze spalaniem paliw + strefy snu i komunikacji.
2. Kup zestaw czujników: CO + dym (+ gaz) dopasowany do instalacji.
3. Zamontuj zgodnie z instrukcją (wysokość, odległości, brak zasłonięcia).
4. Przetestuj – użyj przycisku TEST i ustaw comiesięczny przypominacz.
5. Serwis i wymiany – pilnuj czasu przydatności sensora/baterii (powinny wyświetlać się komunikaty o końcu działania).

Unikaj najczęstszych błędów

Nie stosuj jednego czujnika „do wszystkiego” – urządzenia do wykrywania czadu (CO), dymu i gazu mają różne zadania, więc potrzebne są oddzielne modele. Równie istotne jest prawidłowe miejsce montażu. Unikaj instalacji zbyt nisko lub zbyt wysoko, nad kuchenką oraz przy oknach czy kratkach wentylacyjnych, bo to obniża skuteczność działania. Pamiętaj też o regularnych testach i wymianach – czujnik z wyczerpaną baterią „milczy”, gdy powinien alarmować.

Zabezpiecz swój dom i śpij spokojnie

Mając świadomość ryzyka, a co najważniejsze, wyposażając swój dom w odpowiednie urządzenia, możesz spać spokojnie. Inwestycja w czujnik czadu i dymu to niewielki wydatek, który może mieć ogromny wpływ na Twoje bezpieczeństwo. Nie czekaj i zadbaj o bezpieczeństwo swojej rodziny już dziś. Sprawdź ofertę czujników dymu i czadu dostępnych w Plusie.

 

Źródła

1. Statystyczne podsumowanie 2024 roku, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, 03.01.2025, dostęp: 15.09.2025.