Wzywanie pomocy w górach i nad wodą. Jak pomóc przed przyjazdem ratowników?
Bezpieczeństwo 19.08.2025

Wakacje to czas wypoczynku, ale i potencjalnych zagrożeń. Wypadki zdarzają się częściej, niż nam się wydaje – z raportu Plusa „Bezpieczne wakacje” wynika, że co trzeci Polak był świadkiem wypadku podczas wakacyjnego wypoczynku. Aż 35% respondentów widziało zdarzenie wymagające interwencji ratowników nad wodą , a 20% osobiście doświadczyło takiej sytuacji. W górach te liczby są niższe, ale nadal istotne – 8% badanych zostało dotkniętych wypadkiem. Dlatego kluczowe jest, aby wiedzieć, jak prawidłowo wezwać pomoc i udzielić pierwszej pomocy.
Znaczenie znajomości numerów alarmowych
W sytuacji zagrożenia, znajomość odpowiednich numerów alarmowych może uratować życie. Numer 112 to uniwersalny numer alarmowy, ale warto znać również te specjalistyczne. Z badania Plusa wynika, że znajomość ratunkowego numeru telefonu zwiększa poczucie bezpieczeństwa u 68% respondentów.
Numery alarmowe, które warto znać to:
112 – Uniwersalny numer alarmowy.
601 100 300 – Numer alarmowy do Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR) i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR)..
601 100 100 – Numer alarmowy do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR) i Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa (SAR).
Jak wezwać pomoc ratunkową w górach i nad wodą?
Wzywając pomoc, zachowaj spokój i precyzję. Podczas rozmowy telefonicznej przedstaw się i podaj swój numer telefonu. Kluczowe jest podanie dokładnej lokalizacji, posługując się charakterystycznymi punktami orientacyjnymi, nazwami szlaków, boi, współrzędnymi GPS. Opisz również sytuację – co się stało, ile osób jest poszkodowanych i jaki jest ich stan. Pamiętaj, aby nie rozłączać się pierwszym, ponieważ służby mogą mieć dodatkowe pytania.
Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy przed przyjazdem służb
1. Oceń bezpieczeństwo miejsca zdarzenia. Upewnij się, że nic Ci nie grozi.
2. Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź przytomność i oddech.
a. Jeśli poszkodowany jest przytomny, zapytaj, co się stało.
b. Jeśli nieprzytomny i oddycha, ułóż w pozycji bezpiecznej.
c. Jeśli nieprzytomny i nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
3. Wezwij pomoc. Zadzwoń pod odpowiedni numer alarmowy.
4. Udziel pierwszej pomocy. Wykonaj podstawowe czynności ratujące życie.
Schemat postępowania w przypadku utraty przytomności i braku oddechu (RKO):
1. Sprawdź przytomność.
2. Udrożnij drogi oddechowe.
3. Sprawdź oddech (przez 10 sekund).
4. Wezwij pomoc (112).
5. Rozpocznij uciski klatki piersiowej: 30 uciśnięć (głębokość 5-6 cm, częstotliwość 100-120/min).
6. Wykonaj oddechy ratownicze (jeśli umiesz): 2 oddechy po 30 uciśnięciach.
7. Kontynuuj RKO do przybycia służb lub powrotu oddechu.
Pierwsza pomoc w górach – specyfika urazów
W górach najczęściej dochodzi do urazów kończyn, takich jak złamania czy zwichnięcia. W takich sytuacjach należy unieruchomić uszkodzoną kończynę w zastanej pozycji i nie próbować jej nastawiać. Ważne jest także zabezpieczenie ewentualnych otwartych ran jałowym opatrunkiem.
Inne częste problemy to wychłodzenie lub udar słoneczny – w przypadku wychłodzenia zapewnij ciepło poszkodowanemu (koc termiczny, suche ubrania) i podaj ciepłe napoje, jeśli jest przytomny. Przy udarze słonecznym przenieś poszkodowanego w cień, chłódź ciało wilgotnymi okładami i podaj płyny.
Pierwsza pomoc nad wodą – specyfika urazów
Nad wodą głównym zagrożeniem jest utonięcie. Pamiętaj o swoim bezpieczeństwie – jeśli nie jesteś przeszkolonym ratownikiem, nie wchodź do wody, chyba że masz dostęp do sprzętu ratunkowego. Po wyciągnięciu poszkodowanego na brzeg, oceń jego stan. Jeśli jest nieprzytomny i nie oddycha, natychmiast rozpocznij RKO. W przypadku podtopienia, często priorytetem są oddechy ratownicze, dlatego rozpocznij od 5 wdechów, a następnie kontynuuj uciski klatki piersiowej i wdechy w stosunku 30:2. Rozbierz poszkodowanego z mokrych ubrań i okryj suchym kocem, aby zapobiec wychłodzeniu. W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa (np. po skoku do wody), nie ruszaj poszkodowanego – stabilizuj głowę i kręgosłup, czekając na przybycie ratowników.
Zapobieganie wypadkom to podstawa
Najlepiej unikać wypadków poprzez przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa. Kluczowe zasady to sprawdzanie prognozy pogody , odpowiednie przygotowanie sprzętowe, informowanie bliskich o planach, nieprzecenianie własnych możliwości oraz przestrzeganie regulaminów i oznaczeń.
Zachowanie zdrowego rozsądku i odpowiednie przygotowanie mogą zapobiec wielu niebezpiecznym sytuacjom i sprawić, że Twój wypoczynek będzie bezpieczny.