Wzywanie pomocy w górach i nad wodą. Jak pomóc przed przyjazdem ratowników?
Bezpieczeństwo 19.08.2025

Wakacje to czas wypoczynku, ale i potencjalnych zagrożeń. Wypadki zdarzają się częściej, niż nam się wydaje – z raportu Plusa „Bezpieczne wakacje” wynika, że co trzeci Polak był świadkiem wypadku podczas wakacyjnego wypoczynku. Aż 35% respondentów widziało zdarzenie wymagające interwencji ratowników nad wodą , a 20% osobiście doświadczyło takiej sytuacji. W górach te liczby są niższe, ale nadal istotne – 8% badanych zostało dotkniętych wypadkiem. Dlatego kluczowe jest, aby wiedzieć, jak prawidłowo wezwać pomoc i udzielić pierwszej pomocy.
Znaczenie znajomości numerów alarmowych
W sytuacji zagrożenia, znajomość odpowiednich numerów alarmowych może uratować życie. Numer 112 to uniwersalny numer alarmowy, ale warto znać również te specjalistyczne. Z badania Plusa wynika, że znajomość ratunkowego numeru telefonu zwiększa poczucie bezpieczeństwa u 68% respondentów.
Numery alarmowe, które warto znać to:
112 – Uniwersalny numer alarmowy.
601 100 300 – Numer alarmowy do Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR) i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR)..
601 100 100 – Numer alarmowy do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR) i Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa (SAR).
Jak wezwać pomoc ratunkową w górach i nad wodą?
Wzywając pomoc, zachowaj spokój i precyzję. Podczas rozmowy telefonicznej przedstaw się i podaj swój numer telefonu. Kluczowe jest podanie dokładnej lokalizacji, posługując się charakterystycznymi punktami orientacyjnymi, nazwami szlaków, boi, współrzędnymi GPS. Opisz również sytuację – co się stało, ile osób jest poszkodowanych i jaki jest ich stan. Pamiętaj, aby nie rozłączać się pierwszym, ponieważ służby mogą mieć dodatkowe pytania.
Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy przed przyjazdem służb
- Oceń bezpieczeństwo miejsca zdarzenia. Upewnij się, że nic Ci nie grozi.
- Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź przytomność i oddech.
Jeśli poszkodowany jest przytomny, zapytaj, co się stało.
Jeśli nieprzytomny i oddycha, ułóż w pozycji bezpiecznej.
Jeśli nieprzytomny i nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO). - Wezwij pomoc. Zadzwoń pod odpowiedni numer alarmowy.
- Udziel pierwszej pomocy. Wykonaj podstawowe czynności ratujące życie.
Schemat postępowania w przypadku utraty przytomności i braku oddechu (RKO):
- Sprawdź przytomność.
- Udrożnij drogi oddechowe.
- Sprawdź oddech (przez 10 sekund).
- Wezwij pomoc (112).
- Rozpocznij uciski klatki piersiowej: 30 uciśnięć (głębokość 5-6 cm, częstotliwość 100-120/min).
- Wykonaj oddechy ratownicze (jeśli umiesz): 2 oddechy po 30 uciśnięciach.
- Kontynuuj RKO do przybycia służb lub powrotu oddechu.
Pierwsza pomoc w górach – specyfika urazów
W górach najczęściej dochodzi do urazów kończyn, takich jak złamania czy zwichnięcia. W takich sytuacjach należy unieruchomić uszkodzoną kończynę w zastanej pozycji i nie próbować jej nastawiać. Ważne jest także zabezpieczenie ewentualnych otwartych ran jałowym opatrunkiem.
Inne częste problemy to wychłodzenie lub udar słoneczny – w przypadku wychłodzenia zapewnij ciepło poszkodowanemu (koc termiczny, suche ubrania) i podaj ciepłe napoje, jeśli jest przytomny. Przy udarze słonecznym przenieś poszkodowanego w cień, chłódź ciało wilgotnymi okładami i podaj płyny.
Pierwsza pomoc nad wodą – specyfika urazów
Nad wodą głównym zagrożeniem jest utonięcie. Pamiętaj o swoim bezpieczeństwie – jeśli nie jesteś przeszkolonym ratownikiem, nie wchodź do wody, chyba że masz dostęp do sprzętu ratunkowego. Po wyciągnięciu poszkodowanego na brzeg, oceń jego stan. Jeśli jest nieprzytomny i nie oddycha, natychmiast rozpocznij RKO. W przypadku podtopienia, często priorytetem są oddechy ratownicze, dlatego rozpocznij od 5 wdechów, a następnie kontynuuj uciski klatki piersiowej i wdechy w stosunku 30:2. Rozbierz poszkodowanego z mokrych ubrań i okryj suchym kocem, aby zapobiec wychłodzeniu. W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa (np. po skoku do wody), nie ruszaj poszkodowanego – stabilizuj głowę i kręgosłup, czekając na przybycie ratowników.
Zapobieganie wypadkom to podstawa
Najlepiej unikać wypadków poprzez przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa. Kluczowe zasady to sprawdzanie prognozy pogody , odpowiednie przygotowanie sprzętowe, informowanie bliskich o planach, nieprzecenianie własnych możliwości oraz przestrzeganie regulaminów i oznaczeń.
Zachowanie zdrowego rozsądku i odpowiednie przygotowanie mogą zapobiec wielu niebezpiecznym sytuacjom i sprawić, że Twój wypoczynek będzie bezpieczny.